Twórca słynnych noży – Pierre-Jean Calmels – urodził się w 1813 r. Najprawdopodobniej pochodził z rodziny o tradycjach rzemieślniczych, w owym czasie zawód przechodził zwykle z ojca na syna, gdyż terminowanie u obcego rzemieślnika było dość kosztowne.

Od wczesnej młodości Pierre-Jean przejawiał zdolności manualne, czego najlepszym dowodem jest rok wynalezienie składanego noża z mechanizmem „cran force” – 1829, a więc młody Calmels miał zaledwie 16 lat!

W swym nożu połączył on popularność i wytrzymałość lokalnego noża „capujadou” ze smukłą linią składanych, katalońskich navajas. Pierwsze noże Calmelsa posiadały jeszcze tradycyjną blokadę „z muchą”, otwieraną za pomocą pierścienia przymocowanego na sprężynie u nasady głowni, wkrótce jednak nowy system, podobnie jak jataganowa głownia, zyskały dużą popularność. Od samego początku Calmels produkował modele, jak byśmy dziś powiedzieli – z górnej półki – nie tylko doskonałej jakości, ale też odpowiednio zdobione (np. kość słoniowa) i atrakcyjne wizualnie. To zapewne było powodem szybkiej popularyzacji noży laguiole wśród zamożnych warstw społeczeństwa. W 1840 r. Calmels dokłada do swojego noża szydło, służące do przedziurawiania zgazowanych jelit krów (zabieg o charakterze leczniczym) oraz do doraźnych prac rymarskich, co spowodowało stopniowe odejście od popularnych dotychczas „capujadous”. Nowa Laguiole dawała te same możliwości, przy mniejszych rozmiarach i kompaktowości noszenia, szybko więc rozgościła się w rolniczych kieszeniach jako uniwersalne narzędzie. Dla ochrony noża przy upadku na kamienistą glebę Owerni, w 1850 r. Calmels dodał mosiężne okucia (mitres) na obu końcach rękojeści. Wynalazca laguiole zmarł w 1876 r.

Spadkobiercą Pierre-Jeana stał się jego najstarszy syn – Pierre. Jemu to zawdzięczamy modyfikację sprężyny laguiole, która pozwoliła na dodanie dodatkowego narzędzia – korkociągu (1880 r.). Głową nożowniczego rodu jest on jedynie przez kilka lat, gdyż umiera w 1887 r.

Schedę przejmuje jego syn, Jules. Za jego czasów laguiole staje się francuskim dobrem powszechnym, zyskując także na wyrazistości i wyglądzie. Ok. 1909 r. pojawiają się zdobione zwieńczenia sprężyny, zwyczajowo zwane „muchami”, choć przedstawiają najczęściej heraldyczny motyw Aveyron – pszczołę. Jules prowadzi rodzinną firmę do 1930 r., kiedy to umiera, zostawiając zakład dwóm synom. Starszy z nich, imiennik ojca – Jules junior – już w 1927 roku przenosi manufakturę do Rodez, ok. 40 km od Laguiole. W tym czasie też datuje się powstawanie pierwszych modeli laguiole w zagłębiu Thiers. Rzemieślnicy z Laguiole niechętnie inwestują w nowinki techniczne, przez co nie są w stanie zaspokoić popytu. Palmę pierwszeństwa w produkcji noży laguiole przejmuje, na ponad pięćdziesiąt lat, Thiers.

 

Podupadający, ale nadal czynny zakład Calmels przeszedł następnie na jego syna Jacquesa, zaś po jego śmierci na żonę Laurette i córkę Isabelle. Obecnie głową nożowniczej rodziny jest Pierre. Zakład i sklep istnieją do dziś w Rodez.

Isabelle Calmels – pra pra pra wnuczka twórcy nozy laguiole.

 

Na ile udało mi się ustalić, jedna z dwóch działających dziś w Laguiole wytwórni – Coutellerie de Laguiole – należy (choć nie w prostej linii) do spadkobierców rodziny Calmels, zapewne w drodze mariażu.


Komentarze zostały wyłączone.